In gemeenteraad Alphen-Chaam is op 12 december het bestemmingsplan Markdal unaniem vastgesteld. Insprekers, waaronder Natuurplein de Baronie (via natuurvereniging Mark en Leij), spraken waardering uit voor het mede door Vereniging Markdal bereikte resultaat. Als aandachtspunt werd de relatie tot de waterkwaliteit genoemd.

Op dezelfde datum werd in oordeelsvormende Bredase raad het bestemmingsplan Markdal met positief advies doorgestuurd voor finale besluitvorming in de ‘hamerraad’ van 19 december.

Op basis van ‘creativiteit’ is voor de uitwerking van het Voorkeursalternatief (VKA) in een Voorlopig en Definitief Ontwerp door Waterschap en Vereniging Markdal het bureau Royal Haskoning DHV geselecteerd. Deze zal het VKA met het betrekken van de streek en het werken ‘van binnenuit’ in hoog tempo gaan concretiseren.

Beide Colleges van B&W van Alphen-Chaam en Breda hebben de bestemmingsplannen goedgekeurd en agenderen ze ter vaststelling in hun gemeenteraden. Dit is een belangrijke stap.

De toekomstige slagvaardige organisatie Vereniging 2.0 werd besproken, met speciale aandacht voor de relatie tussen de Vereniging met het adviserende algemeen beraad, beperking van personele unies en de meer zelfstandige stichtingen. Dit wordt verder uitgewerkt.

Het idee van de Raad van Toezicht om ook voor de Vereniging als geheel te functioneren werd positief beoordeeld.

Via de werkgroep land- en tuinbouw worden met individuele agrariërs toekomstgesprekken gevoerd over de wensen, kansen en belemmeringen van het eigen bedrijf, in de context van het Markdal.

Vanuit werkgroep ‘van A58 naar Beter’ wordt gemeld dat de planning met enkele jaren door de minister is uitgesteld. Dit geeft meer tijd om het huidige ontwerp met een ‘verbreding van de A58 die geen enkele verbetering voor leefbaarheid dorpen en Markdal geeft en waarin geen verdiepte variant beschouwd is’ te gaan verbeteren. En dit naar bewoners en politiek uit te dragen.

De achtste Algemene Ledenvergadering (ALV) wordt op 20 januari 2020 gehouden. Daar wordt met name besloten over voorstellen voor een nieuwe toekomstbestendige Verenigingsstructuur 2.0 met haar Stichtingen.

Een tweetal vrijwilligers verzorgen nu actief de Facebookberichten van de Vereniging Markdal.

Er wordt via een ‘uitvraag’ in samenwerking met het Waterschap aan bureaus gevraagd om offertes voor het gedetailleerd ontwerpen van de nieuwe loop van de Mark in te dienen. Daarbij wordt met name aandacht gevraagd voor creativiteit. Het betreft de verdere uitwerking van het Voorkeursalternatief (VKA) in een definitief ontwerp (DO) vanaf de grens tot stuw Galder en verder een voorlopig ontwerp (VO) tot aan Breda.

Door de uitspraak van de Raad van State over de PAS-aanpak van de stikstof emissies zal de verbreding van de A58 – die het Markdal doorsnijdt – vertraging oplopen. In welke mate is nog niet te zeggen. Het platform ‘van A58 naar beter’ – waarin de Vereniging Markdal samenwerkt – beraadt zich op een actievere opstelling.

De fietsbrug over de Mark bij de Klokkenberg is definitief. De gemeente Breda stelt dat deze niet voor (vracht)auto’s gebruikt zal worden en de bezwaarden gaan uit van dit gemeentelijke standpunt.

Deelname aan het Vlaamse platform ‘Red de Markvallei’ door de Vereniging Markdal werd door de deelnemers gewaardeerd. Op 29 september wordt een gezamenlijke publiekswandeling bij ’t Merkske georganiseerd om de kwaliteiten van deze grensrivier onder de aandacht te brengen.

Samen met medewerkers van Waterschap Brabantse Delta wordt de verwerking van eisen en adviezen voor de uitwerking van het Voorkeursalternatief doorgenomen.

Met een drietal organisaties, waarvan de zienswijze op het ontwerp Bestemmingsplan Markdal openbaar is, is samen met vertegenwoordigers van overheden informatie uitgewisseld. Dit bleek in een behoefte te voorzien.

Nu het jarenlang overleg met Rijkswaterstaat (InnovA58) geen resultaat blijkt op te leveren, is met het ‘Platform van A58 naar Beter’ besloten tot een actievere en scherpere opstelling om tot betere plannen voor de inpassing van de verbrede A58 in het Markdal te komen. De betrokken bestuurders zijn hierover geïnformeerd.

Met de organisaties (BMF, Natuurplein, Groene Koepel) die hun zienswijze openbaar gemaakt hebben, is een bespreking voor wederzijdse informatie uitwisseling voorbereid, met medewerking van deskundigen van de diverse overheden.

Ook zijn de ‘initiatiefnemers’ van de bestemmingsaanpassingen geïnformeerd over de stand van zaken.

Samen met de regiobestuurders en met steun van het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) is een ‘right to challenge’ ontwikkeld om als burgerinitiatief zelf regie te kunnen voeren voor de vormgeving van de gewenste ontwikkelingen in het Markdal.

Door de provincie is begonnen met de sloop van de opstallen rondom de Markhoeve. Naar verwachting wordt dit voor de vakantieperiode afgerond.

Aan de Ulvenhoutselaan is een pachtvrij perceel ingezaaid met o.a. gerst, rogge, en wintergraan voor bloemrijke bijen- en vogelvriendelijke gewassen.

De Algemene Ledenvergadering verliep positief. Zowel de beleidsmatige als financiële verantwoording werden door de ALV gesteund. Verder werd er ‘groen licht’ gegeven voor de benoeming van drie leden voor de Raad van Toezicht voor de Stichting Markdal en voor verdere ontwikkeling naar een toekomstbestendige Vereniging 2.0, waarvoor een aantal organisatorische aanpassingen nodig zijn.

In de discussieronde kwamen de op het bestemmingsplan Markdal ingediende zienswijzen en de inzet om de fietsbrug Klokkenberg autovrij te houden aan de orde.

Bij de Markhoeve zijn eerste proefvelden aangelegd en de sloop van de opstallen aldaar is voor de vakantie gepland.

De uitkomsten van de Expert Meeting Beekherstel zullen via de waterschapsprocedure KEAS (Klanten Eisen Advies Specificatie) doorwerken naar de uitwerking van het VKA, waarbij het streven naar, ‘één hoogwatergeul met maximale stroomsterkte passend in de bedding tot hoogwaterniveau van het Markdal-landschap’, het uitgangspunt is.

Er wordt gezocht naar een webmaster die gemotiveerd de actualiteit van de website wil verzorgen. Hier staat een vrijwilligersvergoeding tegenover.

De voorstellen van de werkgroep ‘Vereniging 2.0’ voor het functioneren in een volgende fase met meer Stichtingen en meer accent op een slagvaardige uitvoering werden uitgebreid besproken. Het ab stemde er mee in en de hoofdlijnen van de ‘Verenging 2.0’ zullen aan de ALV van 20 mei voorgelegd worden.
Namens het platform ‘Van A58 naar Beter’ – met o.a. de dorpsraden Bavel, Ulvenhout en Vereniging Markdal – is bij de provinciale informateur aandacht gevraagd voor de knelpunten in het overleg voor een te verbreden A58. Dat betreft met name de overlast van het knooppunt Annabosch en de kruising (bij voorbaat verdiept) met het Markdal. Tot nu toe is weinig gehoor gegeven aan de belangen van bewoners, natuur en landschap in een steeds duurzamer Markdal.

Over de informatieavond van de Vereniging Markdal -samen met de partners in Galder (De Leeuwerik) georganiseerd- over het in procedure brengen van de ontwerp Bestemmingsplannen voor het Markdal zijn de nodige complimenten ontvangen. Ca 200 belangstellenden waren aanwezig en de goed georganiseerde avond voorzag in een behoefte.
Piet van Iersel – mede oprichter van de Vereniging en lid van algemeen beraad vanaf het begin – stopt zijn activiteiten vanwege zijn start als secretaris bij de West Brabantse Vogelwerkgroep.
Met Natuurplein de Baronie is een goede start bijeenkomst geweest, waarbij afgesproken is om periodiek -ca 2 maal per jaar- met elkaar informatie uit te wisselen.
Ten aanzien van de geplande fietsbrug over de Mark bij de Klokkenberg is het streven om via bindende afspraken autoverkeer door het Markdal te voorkomen. Vereniging Markdal dient geen zienswijze in ten aanzien van de Omgevingsvergunning.

De uitnodiging van de Directeur-Generaal Omgevingswet Van Kempen (BZK) om in het ministeriële project ‘right to challenge’ te participeren wordt verder uitgewerkt. Wat betreft een samenhangende ontwikkeling in het Markdal wordt het in eigen beheer houden van gronden, ook door bewoners in de streek, van belang geacht. Dit mede als katalysator voor samenwerking. Nagegaan wordt wat de financiële mogelijkheden daarvoor zijn. Over het plan voor een fiets/voetbrug bij de Klokkenberg, die tevens geschikt is voor dienstvoertuigen, neemt projectontwikkelaar initiatief om met gemeente en bewoners dit te bespreken.

Met Directeur-Generaal Omgevingswet Van Kempen (BZ) en de provinciebestuurders Van den Hout en Van Merriënboer werd op 25 januari het proces in het Markdal geëvalueerd. Dit verliep positief en via Binnenlandse Zaken werd steun voor het vervolg aangeboden. Voor de aanvullende overeenkomst met de provincie werd in een eerste ronde veel aandacht gegeven aan de organisatie van het toekomstig beheer en financiering van de in eigendom te beheren gronden. Dit vormt een belangrijk onderdeel van de aanvullende overeenkomst met de provincie.

Daar de volgende fase in de ontwikkeling van het Markdal zich al aftekent, wordt er verder gewerkt aan de verlenging en aanvulling van de overeenkomst met de provincie en tegelijk aan een mee-evoluerende organisatie -met name voor het toekomstig beheer- van de vereniging Markdal en haar stichting(en). Om gebruik te kunnen maken van de meest recente ervaringen met beekherstel in Nederland wordt er samen met het waterschap eind februari een ‘expert meeting’ georganiseerd. Bruikbare inzichten kunnen bij de uitwerking van het voorkeursalternatief (VKA) meegenomen worden.

Zodra de colleges van B&W van Alphen-Chaam en Breda besloten hebben over het ontwerpbestemmingsplan voor het Markdal wordt er door de vereniging een algemene publieke informatieavond in De Leeuwerik – Galder  georganiseerd.  Vanuit de werkgroep Overgrense Samenwerking wordt er door de Vereniging Markdal als waarnemer deelgenomen aan het EU Interreg Prowater-project dat via het waterschap Brabantse Delta de kennis en ervaring met Klimaatbestendig Waterbeheer in België (Vlaanderen), Frankrijk, Groot Brittannie en Nederland bundelt. Op een openbare avond van de dorpsraden Ulvenhout, Bavel en de Vereniging Markdal werd steun uitgesproken voor de inzet van het gezamenlijke Platform van A58 naar Beter, waaronder de verdiepte ligging van de A58 bij de kruisen met het Markdal.

Via deelname van het waterschap in het EU-project Prowater is er op termijn een subsidie van ca € 1,5 miljoen beschikbaar. Het betreft een 4-landenproject van Vlaanderen, Groot Brittannië, Frankrijk en Nederland gericht op herstel van natuurlijke watersystemen. Om bijtijds aan de EU-deadlines te voldoen, is de planning  voor het Markdal gecomprimeerd. Vereniging Markdal neemt op verzoek aan dit project deel als een van de Nederlandse ‘observers’.

Er wordt bevestigd (overeenkomstig de statuten) dat het algemeen beraad door advisering aan het DB mede het beleid van de vereniging bepaalt. De uitvoering is zaak van de stichting die hiervoor de middelen ter beschikking krijgt.

De overeenkomst voor vijf jaar met de provincie loopt tot begin november, maar daar de opgave omvangrijker geworden is, en de bestemmingsplanprocedures meer tijd vragen, is het de bedoeling deze met een jaar te verlengen. Tevens wordt er gewerkt aan een aanvullende overeenkomst voor de opgave in de volgende fase om het NNB (Natuurnetwerk Brabant) volledig te gaan realiseren.

Via het ‘platform van A58 naar Beter’ wordt voortdurend overlegd over zowel betere kruisende recreatieve en ecologische passages, als over het bestuurlijk agenderen van de optie van de verdiepte ligging.

Voor de afronding en verantwoording van de 5-jarige samenwerkingsovereenkomst tussen de provincie en de vereniging Markdal duurzaam & vitaal, in oktober dit jaar, worden de resultaten – zoals de reeds verworven hectares – in beeld gebracht. Daar de activiteiten door de gekozen werkwijze, het meerwaardetraject, de nog goed te keuren wijzigingen in bestemmingsplannen en de extra beschikbaar komende hectares voor de NNB-afronding pas in latere jaren volledige gerealiseerd zullen worden, wordt een Aanvullende Overeenkomst met de Provincie voorbereid.

Voor het ontwerp van de kruising van de te verbreden A58 wordt samengewerkt met betrokkenen in het Platform van A58 naar Beter. Daarin is nu met alle regionale partijen consensus bereikt over de aanpak.

Het aantal uren vrijwillige inzet ten behoeve van het Markdal komt dit jaar uit op 6894,5 uur. Dat is weer een stijging, nu van + 7 %.

Er zal een zomerexpositie met als thema ‘De Mark: stroom door de tijd’ gehouden worden. Gericht op het informeren over de loop van de Mark en de nieuwe meander plannen in het Voorkeursalternatief. Opening op vrijdagmiddag 13 juli en de zaterdag- en zondagmiddagen tot 19 augustus. Dankzij de gastvrijheid van de Protestantse gemeente in het Ginneken is de oude monumentale Laurentiuskerk daarvoor beschikbaar.

De vormgeving van de kruising van de A58 met het Markdal vraagt veel aandacht. Het overleg via het ‘Platform van A58 naar Beter’ met Rijkswaterstaat is zowel procedureel als qua inhoudelijke oplossingen moeizaam. Het streven is gericht op een verdiepte ligging.

Om te voldoen aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) wordt het ‘privacystatement’ besproken.

Onder andere als voorbereiding op geleidelijke transitie van visie-ontwikkeling naar realisatie wordt een thema-avond georganiseerd over: ‘Hoe kunnen we vanuit het Algemeen Beraad – als spil van de vereniging – de organisatie rond AB, DB en stichting optimaal vorm geven voor een soepele werkwijze, waarbij de inbreng van een ieder zo goed mogelijk tot z’n recht kan komen’.
Voor de betrokkenheid van het ‘Algemeen Beraad’ bij de gemeentelijke bestemmingsplannnen en de waterschapsprocedures zijn overlegvormen voor samenwerking afgesproken.

Zo wordt ook de betrokkenheid bij de recreatieve routestructuur besproken. Voor de tijdige beschikbaarheid van de budgetten is er in het Breed Bestuurlijk Overleg een specifieke ‘partnergroep recreatieve routes’ ingesteld.

Om kennis te maken met de nieuwe gemeenteraden en deze te informeren over de laatste stand van zaken in het Markdal-proces wordt er een informatieve bijeenkomst gepland, waarvoor ook de leden van de Provinciale Staten uitgenodigd worden.

De verdere afwerking van de ontwerpbestemmingsplannen wordt besproken. Dit omvat niet de mogelijke ontwikkelingen bij Ulvenhout-Zuid. Daarvoor komt een afzonderlijk bestemmingsplan. De ontwerpbestemmingsplannen bevatten straks wel de vrijwillige vormvrije MER waarin opgenomen de ondersteunende deelstudies Landschap Ecologische Systeem Analyse (LESA). Daar wordt momenteel druk aan gewerkt. In de huidige overgangsfase naar de situatie waarin de verantwoordelijkheid voor het vaststellen van de bestemmingsplannen bij de gemeenten ligt, gaat veel aandacht uit naar het verder verstevigen van de samenwerking met alle betrokken partijen. Eenduidig communiceren is een van de facetten daarbij. De vereniging is met het platform ‘van A58 naar Beter’ intensief betrokken bij het zoeken naar een passende kruising van een te verbreden A58 met het nieuw in te richten Markdal. Diverse studies en activiteiten moeten nog tot resultaat komen. Dat zal waarschijnlijk in april zijn beslag krijgen. Een informatieve tentoonstelling over de veranderingen in het Markdal wordt gepland voor de periode 13 juli tot 19 augustus. Die tentoonstelling zal te zien zijn in de oude Laurentiuskerk van de protestantse gemeente in het Ginneken.

Voor de inzet om de gewenste ontwikkeling bij Ulvenhout-Zuid te realiseren bestaat overeenstemming. Het hydrologisch profiel en het realiseren van het Voorkeursalternatief (VKA) worden in detail besproken. Het voorbereidingsteam wordt gevraag diverse aspecten – zoals grondverzet, drainerende werking, waterberging en meetgegevens – te bezien en te optimaliseren. De daaruit volgende gewenste routestructuur met de gewenste bruggen zal in een volgend AB besproken worden.

Samen met de gemeenten Alphen-Chaam en Breda wordt nu na de consultatieronden de publicatie van het ontwerpbestemmingsplan Markdal voorbereid. Dit omvat onder andere de toelichting op het ontwerpbestemmingsplan, de NNB-begrenzing, de toelichting op de na te streven natuurtypes, de vrijwillige vormvrije MER, etc. Daarnaast worden de antwoorden op de in de consultatieronde ontvangen reacties geformuleerd.  De provincie heeft de sleutel en het beheer van de Markhoeve in Strijbeek op 6 februari aan de Vereniging Markdal overgedragen.

Vanwege de urgentie om bijtijds de beantwoording van eerdere suggesties, de ontwerpbestemmingsplannen, de toelichting, de NNB-begrenzing en de natuurdoeltypen te bespreken voordat deze vastgesteld worden, wordt een extra algemeen beraad op 7 februari ingelast. Wieke Bonthuis wordt definitief als lid van het Algemeen Beraad verwelkomd. Om in de behoefte bij de diverse belangengroepen voor betrokkenheid bij de nu voorliggende plannen te voorzien, zal daarvoor een brede informatie sessie in maart georganiseerd gaan worden.

De geactualiseerde tijdsplanning wordt besproken. De diverse initiatieven zullen eind januari afgerond zijn als onderdelen in de ontwerpbestemmingsplannen. De nieuwe colleges zullen na de verkiezingen van 21 maart het ontwerpbestemmingsplan vaststellen en via de gemeenteraad in juni/juli in procedure brengen. Met een aantal richtinggevende uitgangspunten wordt ingestemd met de ontwikkelingsplannen voor Ulvenhout-Zuid – Koekelberg. Er zal voor dit voorjaar en deze zomer een informatief activiteitenprogramma met wandel- en fietstochten in het Markdal opgezet worden. Dit komt in de plaats van de ‘voorjaarsbijeenkomst’.

Besloten wordt tot overgang naar een nieuwe werkgroepenstructuur. Dit omdat de fase van visievorming nu overgaat in meer projects- en gebiedsgewijze vormgeving met direct betrokkenen. Dit is ook de start van een werkgroep samenwerking met Vlaanderen, die vooral de nieuwe ontwikkelingen en kansen aldaar zal gaan signaleren en volgen. De afronding van de ruimtelijke initiatieven, de voortgang, tijdsplanning en samenwerking met gemeenten en waterschap voor ontwerp- bestemmingsplanproces en voorkeursalternatief (VKA) wordt verder vormgegeven.

Om het Algemeen Beraad bijtijds bij de behandeling van de reacties op bestemmingsplan te betrekken, wordt het volgende AB vervoegd naar 22 november. Het huidige conceptontwerp bestemmingsplan betreft alleen de wijzingen op vigerende bestemmingsplannen van Alphen-Chaam en Breda. De binnengekomen reacties vragen met name om een uitgebreidere toelichting. Veel vragen die niet op de bestemmingsveranderingen slaan, zullen pas bij de besluitvorming over de nieuwe loop van de Mark via het waterschapstraject volgend jaar aan de orde komen. De benodigde onderzoeken daarvoor worden nu uitgevoerd.

Ten aanzien van een aanlegsteiger bij de Duivelsbrug is aan het waterschap als vergunning verlenende instantie gemeld dat: ‘Het ons verstandig lijkt om de locatie van de steiger te heroverwegen of er helemaal vanaf te zien zolang er geen adequate oplossingen voor o.a. de overlastproblemen zijn gevonden’. RWS/InnovA58 heeft bevestigd dat de voorstellen voor eco- en recreatieve passages door de A58 als ‘klantenwensen’ door het Bureau Witteveen&Bos in het ontwerp tracé meegenomen worden. Vanuit het Platform van A58 naar Beter wordt zelfstandig een voorstel voor een ‘verdiept’ tracé voor de verbrede A58 uitgewerkt.

Het komende bestuurlijk overleg over een vervolg op de huidige overeenkomst wordt voorbereid. Met de voorziene extra te verwerven extra 150 ha’s kan de provinciale opgave voor het Markdal afgerond worden, zodat er rust in het gebied ontstaat. Diverse initiatieven uit het Perspectief voor het Markdal zijn in de afrondende fase om bij de procedure voor het ontwerp Bestemmingsplan mee te gaan. Er zal op basis van de uitgangspunten en werkwijze van de Vereniging Markdal een werkgroep Klokkenberg de ontwikkelingen volgen, en in overleg inbreng leveren. Dit alles om de samenhang in het gehele Markdal over natuur recreatie, enz. te vergroten. Bij de Algemene Ledenvergadering van 18 september zal naast de verantwoording over het gevoerde beleid de aandacht gericht worden op de nieuwe structuur van huidige en nieuwe werkgroepen met een oproep aan vrijwilligers om deel te nemen.

Het aantal verzoeken naar aanleiding van de ‘van binnenuit’ werkwijze en de ontvangen Eenvoudig Beter Trofee neemt toe. Waar relevant wordt -zo mogelijk- hieraan meegewerkt. Het voorkeursalternatief (VKA) wordt in aanwezigheid van de omgevingsmanager van het waterschap verder uitgewerkt. Met het Platform ‘van A58 naar Beter’ kan de verdiepte ligging van de A58 zelfstandig en ten behoeve van het RWS-InnovA58 uitgewerkt worden. De aanpak en consequenties worden in beeld gebracht. Door de nieuwe fase van uitwerking innovaties wordt de overgang naar nieuwe werkgroepen vorm gegeven.

De gespreks- en informatieavond van 12 juni over het VKA (voorkeursalternatief) voor de nieuwe loop van de Mark werd goed bezocht en is positief verlopen. Colleges van Alphen-Chaam en Breda hebben in beginsel ingestemd met deze basis voor het ontwerp Bestemmingsplan. Alphen-Chaam beslist na redactionele aanpassingen definitief op 8 augustus. De Algemene Leden Vergadering (ALV) is op 18 sept. Met de jaarverslagen van de Vereniging en de Stichting wordt ingestemd. Na het huishoudelijk gedeelte van de ALV wordt gedacht aan een inspirerende sessie om de innovatie in het Markdal verder vorm te geven. Via het Platform van A58naarBeter is ten behoeve van een adequate passeerbaarheid van de snelweg voor natuur en mens een voorstel aan InnovA58 een voorgelegd. Deze Quick Scan studie van Arcadis geeft aan waar en hoe er niet alleen meer verkeerscapaciteit op de A58, maar ook meer capaciteit voor de toenemende natuur en recreatie haaks op het A58 tracé gevonden kan worden.